KATA dalam Bahasa Melayu

Banyak pengguna bahasa yang tidak menyedari bahawa kata dalam sesuatu ayat dapat bertukar fungsi. Sila lihat beberapa ayat yang di bawah ini.

1. Keputusan peperiksaan PMR sekolah itu amat mengagumkan.
2. Keadaan banjir di kawasan itu amat membimbangkan.
3. Beliau amat bertuah kerana terpilih mengikuti kursus itu.
4. Memancing ialah kegemaran saya pada hujung minggu.
5. Beliau mempunyai banyak pengalaman dalam bidang penulisan.
6. Pelajar yang menyertai peraduan itu sangat banyak.

Huraian:
Kata `mengagumkan’ dalam ayat (1) merupakan kata kerja transitif, Namun demikian, kata itu dapat disertai oleh kata penguat `amat’ dan ayat tersebut tidak dapat dipasifkan. Hal ini membuktikan bahawa kata itu telah bertukar fungsi daripada kata kerja transitif kepada kata adjektif.

Hal ini sama seperti ayat (2). Dalam ayat tersebut, kata `membimbangkan’ telah berfungsi sebagai kata adjektif. Kata `bertuah’ dalam ayat (3) pula merupakan kata kerja tak transitif. Namun demikian, kata itu telah bertukar fungsi sebagai kata adjektif apabila kata itu dapat disertai oleh kata penguat `amat’.
Kata `memancing’ dalam ayat (4) juga telah bertukar fungsi. Kata `memancing’ sebenarnya kata kerja transitif. Oleh sebab kedudukan kata itu dalam binaan frasa nama, iaitu binaan subjek, maka kata itu telah berfungsi sebagai kata nama. Frasa yang asal sebenarnya ialah `aktiviti atau kegiatan memancing’. Apabila berlaku transformasi pengguguran, frasa `kegiatan memancing’ menjadi `memancing’ sahaja.

Kata `banyak’ dalam ayat (5) juga boleh bertukar fungsi. Dalam ayat (5), kata `banyak’ ialah kata bilangan tak tentu seperti yang dinyatakan dalam buku Tatabahasa Dewan Edisi Ketiga. Buktinya ialah kata `banyak ‘ tersebut hadir dalam frasa nama, iaitu `banyak pengalaman’. Mengikut rumus frasa kerja transitif, kata kerja transitif mestilah diikuti oleh kata nama atau frasa nama. Oleh sebab frasa `banyak pengalaman’ merupakan frasa nama, maka kata `banyak’ merupakan kata bilangan dalam ayat tersebut dan bukannya kata adjektif seperti yang diperkatakan oleh segelintir pihak.

Kata `banyak’ dalam ayat (6) pula berfungsi sebagai kata adjektif. Walaupun kata `banyak’ tersebut asalnya kata bilangan, kehadiran perkataan itu dalam frasa adjektif `sangat banyak’ telah menyebabkan kata itu dikategorikan sebagai kata yang telah berfungsi sebagai kata lain.
Kesimpulannya, pengguna bahasa Melayu mestilah memahami jenis sesuatu kata dalam bahasa Melayu. Secara umumnya, kata tersebut ialah kata kerja misalnya, namun kehadiran kata tersebut dalam ayat tertentu dapat bertukar fungsi sebagai kata lain.